Khi con không học lớp 10 công lập - Rẽ hướng đúng lúc để chọn hành trình thực tế hơn

Không học lớp 10 công lập không phải là kết thúc, mà là lúc để con và cả gia đình cùng nhìn lại: Đâu là con đường phù hợp nhất cho hành trình phát triển của con?

Khi giấc mơ “vào lớp 10 công lập” không thành: Điều gì thực sự khiến chúng ta sợ hãi?

Tại Việt Nam, kỳ thi vào lớp 10 công lập từ lâu đã được xem là một cột mốc quan trọng trong hành trình học tập của học sinh. Đây không chỉ là kỳ thi đánh giá năng lực, mà còn mang theo nhiều kỳ vọng của bản thân các em và cả gia đình.

Tuy nhiên, trong bối cảnh số lượng học sinh tốt nghiệp THCS ngày càng tăng, trong khi chỉ tiêu vào các trường công lập lại có giới hạn, việc “không có tên trong danh sách trúng tuyển” trở thành một thực tế hiển nhiên với hàng chục nghìn học sinh mỗi năm. Tỷ lệ cạnh tranh ngày một khốc liệt, khiến kỳ thi này trở thành áp lực không nhỏ, đặc biệt với những em vốn đã nhạy cảm và dễ tổn thương về mặt tâm lý.

Và khi kết quả không như kỳ vọng, nỗi buồn, sự thất vọng, thậm chí là hoang mang không chỉ đến với học sinh, mà còn với cha mẹ. Nhưng nếu nhìn sâu hơn vào cảm xúc ấy, chúng ta có thể tự hỏi: “Điều gì thực sự khiến chúng ta sợ hãi?” Là việc con không vào được trường công, hay là nỗi lo rằng tương lai phía trước sẽ mịt mù? Là sự tiếc nuối vì công sức ôn luyện, hay là nỗi sợ bị đánh giá - bị so sánh?

Cảm giác hoảng loạn, tiếc nuối hay dằn vặt là điều dễ hiểu. Nhưng chính lúc này, phụ huynh cần tỉnh táo để nhìn rõ một sự thật: hệ thống giáo dục ngày nay không còn đơn tuyến. Không đi qua cánh cửa lớp 10 công lập không có nghĩa là dừng lại. Mà ngược lại nó có thể là điểm khởi đầu cho một con đường khác, thực tế hơn, ngắn hơn và đúng năng lực hơn.

Không phải học sinh nào cũng phù hợp với “đường ray” truyền thống

Xã hội hiện đại đang chứng kiến sự thay đổi nhanh chóng của thế giới nghề nghiệp. Nhu cầu về kỹ năng thực hành, tư duy sáng tạo, khả năng thích nghi và làm việc thực tế ngày càng cao. Trong khi đó, giáo dục truyền thống vẫn phần lớn thiên về lý thuyết, thi cử và nặng hình thức.

Điều này dẫn đến nghịch lý: nhiều học sinh giỏi lý thuyết nhưng lúng túng khi ra đời, và ngược lại, không ít bạn trẻ không xuất sắc ở trường lớp nhưng lại tỏa sáng trong môi trường thực hành, sáng tạo, công nghệ, hoặc kinh doanh.

Vậy thì, liệu có cần thiết phải đưa tất cả học sinh vào cùng một khuôn mẫu giáo dục, rồi đánh giá sự tiến bộ của các em bằng cùng một thước đo?

Câu trả lời là không. Bởi mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt. Có em thiên về tư duy ngôn ngữ, có em lại nhạy cảm với công nghệ, có em thích sự ổn định, có em yêu thích sáng tạo. Mỗi người cần một phương pháp học khác nhau – một môi trường giáo dục giúp họ thấy được giá trị bản thân và biết mình học để làm gì.

Chính vì thế, trong bối cảnh hiện nay, việc định hướng cho con rẽ lối sang những mô hình giáo dục định hướng nghề nghiệp sớm, gắn học với hành, gắn lý thuyết với thực tiễn, chính là một lựa chọn phù hợp và thức thời.

Học đúng cách con sẽ đi đúng đường và thành công đúng thời điểm

Việc lựa chọn một con đường giáo dục thay thế không phải là bước lùi. Đó có thể là bước đi đúng đắn, nếu phụ huynh hiểu rõ mục tiêu dài hạn và đồng hành cùng con trên hành trình mới.

Thay vì tiếp tục chen chân vào một hệ thống cạnh tranh và áp lực, việc chọn cho con học trong môi trường định hướng nghề nghiệp có thể mang lại nhiều lợi ích thiết thực:

• Con được học những gì phù hợp với sở trường: từ công nghệ thông tin, thiết kế đồ họa, du lịch - nhà hàng, truyền thông, marketing đến kinh doanh. Những ngành học thực tế, gắn với nhu cầu xã hội, dễ áp dụng và dễ xin việc sau này.
  
• Con được trải nghiệm thực tế ngay từ sớm: thông qua các dự án, thực tập tại doanh nghiệp, mô hình học qua việc làm giúp các em hiểu sâu về nghề, sớm thích nghi với môi trường lao động thật.
  
• Con phát triển kỹ năng sống và thái độ làm việc chuyên nghiệp: kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, quản lý thời gian, tư duy phản biện - là những thứ mà trường phổ thông truyền thống ít chú trọng, nhưng cực kỳ quan trọng trong hành trình trưởng thành.
  
• Con được định hướng tương lai rõ ràng từ sớm: thay vì “học để thi” và đến năm 12 mới lúng túng chọn ngành đại học, các em đã có 3 năm để thử, sai, sửa và xác định đúng hướng đi cho mình.
  

Đặc biệt, với những mô hình giáo dục như FPT PolySchool, học sinh sau THCS được tiếp cận chương trình học hiện đại, văn minh, chú trọng tư duy, thực hành và kỹ năng mềm. Các em không chỉ được học, mà còn được sống trong môi trường giúp khơi dậy đam mê, phát triển cá tính, tự lập và tự chủ trong tư duy.

Không học theo cách truyền thống không có nghĩa là thấp hơn. Nó chỉ đơn giản là con bạn đang được học theo cách phù hợp nhất với chính mình.

Đừng để một kỳ thi định nghĩa tương lai của con

Không vào lớp 10 công lập không phải là thất bại. Điều đáng sợ không nằm ở kết quả, mà ở việc chúng ta không biết phải làm gì tiếp theo. Nếu phụ huynh đủ tỉnh táo để nhìn xa, đủ kiên định để đồng hành cùng con, và biết cách chuyển hướng kịp thời, thì mỗi cánh cửa khép lại đều có thể trở thành lối rẽ dẫn tới một hành trình rộng mở hơn - phù hợp hơn với chính con bạn.

Là cha mẹ, hãy chọn cho con con đường giúp con hiểu rõ mình là ai, mình muốn gì, mình giỏi gì và cần làm gì để thành công thay vì chỉ cố chen chân vào một hệ thống vốn dĩ không dành cho tất cả mọi người.

Hành trình giáo dục không phải là cuộc đua tốc độ, mà là cuộc đi đường dài. Mỗi người cần tìm đúng lộ trình của riêng mình và nếu hôm nay con bạn rẽ lối, thì điều đó chỉ có thể chứng minh rằng con đang bắt đầu một hành trình đúng hướng hơn, sớm hơn, và thực tế hơn.

Trong xã hội hiện đại, thành công không chỉ đến từ bằng cấp, mà còn đến từ kỹ năng, thái độ và sự phù hợp với thực tiễn. Nhiều học sinh, dù không học lớp 10 công lập, vẫn có thể phát triển mạnh mẽ khi được đặt đúng môi trường - nơi các em được học bằng trải nghiệm, rèn luyện năng lực thực tế và từng bước làm chủ tương lai.

Rẽ hướng không phải là từ bỏ. Đó là sự chủ động lựa chọn một con đường khác - thực tế hơn, sát với năng lực hơn và đôi khi, đúng với con hơn cả con đường cũ. Khi cha mẹ dám thay đổi góc nhìn, dám đồng hành cùng con theo cách mới, đó cũng là lúc con có cơ hội bước đi vững vàng trên chính hành trình của mình.

Tại FPT PolySchool, người học được tiếp cận với mô hình học tập thực tiễn từ sớm - kết hợp giữa kiến thức văn hóa phổ thông và định hướng nghề nghiệp rõ ràng. Không đặt nặng thi cử cũng như không chạy theo thành tích, FPT PolySchool giúp các em phát triển toàn diện cả về kiến thức lẫn kỹ năng, đồng thời mở rộng cánh cửa vào các lĩnh vực đang cần nguồn nhân lực chất lượng cao như công nghệ, thiết kế, kinh doanh, truyền thông số...

Khi con không học lớp 10 công lập - hãy coi đó là thời điểm để rẽ hướng đúng lúc, chọn hành trình thực tế hơn. Và FPT PolySchool chính là một trong những lựa chọn xứng đáng để khởi đầu hành trình ấy.

Mỹ Tuyên