Giảng viên Thiết kế Đồ họa - Người thắp lửa bản lĩnh sáng tạo  

Là Giảng viên Thiết kế Đồ họa, tôi luôn nói với học trò của mình rằng: “Sáng tạo không dành cho người chọn an toàn. Sáng tạo dành cho những người dám khác biệt để tạo nên dấu ấn riêng.” 

Mỗi lần bước vào lớp, tôi lại cảm nhận được năng lượng trẻ trung, trong veo và đầy tiềm năng của những ánh mắt háo hức. Các em đến với thiết kế vì nhiều lý do: có người mơ được vẽ nên thế giới riêng bằng màu sắc; có người yêu cái đẹp và mong muốn tạo ra những giá trị thẩm mỹ cho cộng đồng; có người chỉ đơn giản là tò mò về “nghề làm đẹp cho cuộc sống”. Nhưng dù xuất phát từ lý do nào, tôi tin rằng, bên trong mỗi bạn đều có một tia lửa sáng tạo đang âm ỉ - chỉ cần được dẫn đúng hướng, nó sẽ bùng lên và cháy rực rỡ. 

Với tôi, nghề dạy thiết kế không chỉ là truyền đạt kiến thức, mà là hành trình “đánh thức” - đánh thức tiềm năng, cảm xúc và cả bản lĩnh của người học. Một nhà thiết kế giỏi không chỉ biết phối màu hài hòa hay sắp chữ tinh tế, mà còn phải biết kể chuyện bằng hình ảnh, phải biết truyền cảm xúc qua từng đường nét và mảng sáng tối. Tôi thường nói với sinh viên: “Thiết kế không phải là việc làm cho đẹp, mà là làm cho có ý nghĩa.” Một sản phẩm thiết kế tốt là sản phẩm khiến người xem dừng lại, cảm nhận, suy nghĩ và đôi khi thay đổi một điều gì đó trong nhận thức của họ. 

Ngọn lửa từ những điều nhỏ bé 

Mỗi khi nhìn thấy sinh viên miệt mài chỉnh sửa từng pixel, thử nghiệm từng bảng màu, hay hân hoan khi ý tưởng của mình được công nhận, tôi lại thấy bản thân được truyền năng lượng. Tôi nhớ mãi hình ảnh một cậu sinh viên từng tự nhận mình “vẽ xấu nhất lớp”, nhưng lại kiên trì học từng nguyên tắc bố cục, kiên nhẫn làm lại từng bài đến khi thật sự ưng ý. Ngày cậu ấy trình bày đồ án cuối kỳ, cả lớp đứng dậy vỗ tay. Lúc ấy tôi hiểu: “Bản lĩnh sáng tạo” không đến từ tài năng bẩm sinh, mà từ sự kiên định và lòng dũng cảm dám vượt qua giới hạn của chính mình. 

Có những bài tập thiết kế chỉ đơn giản là vẽ lại một logo, hay sáng tạo một tấm poster, nhưng qua đó tôi luôn tìm cách giúp sinh viên học được nhiều hơn kỹ năng. Tôi khuyến khích các em tìm câu chuyện phía sau: “Logo này đại diện cho điều gì?”, “Poster này nói lên cảm xúc gì?”, “Tại sao người xem phải quan tâm?”. Bởi khi người học bắt đầu đặt câu hỏi, cũng là lúc tư duy thiết kế được hình thành và đó chính là điều quý giá nhất mà tôi có thể trao đi. 

Dạy thiết kế - dạy cách nhìn thế giới bằng đôi mắt sáng tạo 

Thiết kế đồ hoạ là ngôn ngữ của hình ảnh. Người làm thiết kế giống như người kể chuyện bằng ánh sáng, hình khối và cảm xúc. Một đường cong có thể gợi sự mềm mại, một góc cạnh có thể biểu đạt sức mạnh và chỉ một mảng màu nhỏ cũng có thể quyết định cảm xúc của cả bức tranh. Tôi thường nói với sinh viên rằng: “Người làm sáng tạo cần đôi mắt biết nhìn, trái tim biết cảm và khối óc biết đặt câu hỏi.” 

Trong mỗi bài giảng, tôi không chỉ dạy về bố cục hay typography, mà còn dẫn sinh viên đi sâu vào ý nghĩa của thiết kế trong đời sống. Một tấm poster có thể cổ vũ cộng đồng bảo vệ môi trường; một bộ nhận diện thương hiệu có thể giúp doanh nghiệp nhỏ vươn lên; một bìa sách đẹp có thể khiến người ta dừng lại để đọc một câu chuyện hay. Thiết kế là cầu nối giữa ý tưởng và cảm xúc, giữa con người và thế giới. 

Khi sinh viên hiểu rằng mỗi nét vẽ đều mang sức mạnh thay đổi nhận thức, các em sẽ làm việc với trách nhiệm lớn hơn, với niềm tự hào của người nghệ sĩ sáng tạo. 

Truyền năng lượng - Thắp lửa đam mê 

Tôi tin rằng, giảng viên trong lĩnh vực sáng tạo phải vừa là người truyền cảm hứng, vừa là người đồng hành. Có lúc, tôi như người bạn cùng các em “cháy” với deadline; có lúc, tôi lại là người lùi lại, quan sát và khơi gợi. Tôi dạy các em cách đối diện với thất bại, bởi sáng tạo không bao giờ là một con đường bằng phẳng. Có ý tưởng bị từ chối, có bài làm không đạt yêu cầu, có khi cả nhóm mâu thuẫn vì quan điểm khác biệt. Nhưng tôi vẫn luôn nhắc: “Thất bại trong sáng tạo không đáng sợ, đáng sợ là khi em ngừng thử.” 

Mỗi khi lớp học bước vào giai đoạn nước rút của đồ án, tôi thấy rõ sự chuyển mình của các em - từ lúng túng đến bản lĩnh, từ rụt rè đến tự tin. Có bạn từng không dám trình bày ý tưởng trước đám đông, sau này lại mạnh dạn đứng giữa hội trường để bảo vệ sản phẩm của mình. Có bạn từ chỉ làm theo hướng dẫn, nay đã tự tin dẫn dắt cả nhóm. Những thay đổi nhỏ bé ấy là niềm vui lớn nhất của người làm nghề giáo. 

Giảng viên - người “thiết kế” nên con người sáng tạo 

Nhiều người nghĩ nghề giảng dạy chỉ gắn liền với giáo án, slide và bài tập. Nhưng với tôi, mỗi giờ đứng lớp là một bản thiết kế sống động - nơi tôi được “thiết kế” nên những tâm hồn sáng tạo. Tôi học cách chọn bảng màu cảm xúc phù hợp với từng sinh viên: có bạn cần được khích lệ, có bạn cần thử thách, có bạn chỉ cần một lời công nhận để dám bước ra khỏi vùng an toàn. Tôi học cách phối hợp hài hoà giữa lý thuyết và thực hành, giữa tự do sáng tạo và tính ứng dụng thực tế. 

Bởi lẽ, thiết kế không tồn tại trong khuôn khổ sách vở. Nó hiện diện trong từng tấm vé xe buýt, trong bao bì một gói snack, trong chiến dịch quảng cáo ngoài phố. Tôi muốn sinh viên hiểu rằng: người làm thiết kế là người góp phần định hình văn hoá thị giác của xã hội. Chính vì vậy, mỗi bài học của tôi đều gắn liền với đời sống để các em thấy được ý nghĩa thật sự của nghề mình chọn. 

Ngọn lửa không bao giờ tắt 

Đã có những buổi tối muộn, khi tôi vẫn nhận được tin nhắn của sinh viên gửi bài, hỏi thêm góp ý hay chỉ đơn giản là khoe sản phẩm vừa hoàn thiện. Những lúc ấy, tôi thấy lòng mình ấm lại. Tôi nhận ra rằng, dù công việc có vất vả, áp lực có nhiều, thì chỉ cần một ngọn lửa sáng trong mắt học trò cũng đủ khiến tôi tin rằng tất cả đều xứng đáng. 

Tôi từng chứng kiến nhiều sản phẩm từ bài tập học đường được mang đi dự thi, được cộng đồng đón nhận, thậm chí trở thành dự án khởi nghiệp thật sự. Từ đó, tôi hiểu rằng: việc dạy thiết kế không dừng lại trong giảng đường, mà là trao cho sinh viên chiếc chìa khóa mở ra hành trình tự khám phá chính mình. Khi các em hiểu rõ bản sắc cá nhân, phong cách riêng của mình, các em sẽ tự tin khẳng định: 
“Đây là phong cách thiết kế của tôi!” 

Sáng tạo - hành trình không có điểm dừng 

Thế giới đang thay đổi từng ngày và ngành thiết kế cũng vậy. Công nghệ trí tuệ nhân tạo, thực tế ảo, hay xu hướng thiết kế bền vững đang mở ra những hướng đi mới. Với tôi, giảng viên không chỉ là người dạy, mà còn là người học. Tôi học từ chính sinh viên của mình - những người trẻ đầy năng lượng, nhạy bén với xu hướng và không ngại phá vỡ giới hạn. Mỗi ý tưởng mới của các em khiến tôi nhìn lại bản thân và nhắc mình rằng: người làm sáng tạo không bao giờ được phép ngừng tò mò. 

Có lẽ vì thế, dù bao năm trôi qua, tôi vẫn luôn thấy tim mình rung động mỗi khi bắt đầu một học kỳ mới. Tôi vẫn hồi hộp khi nhìn thấy lớp học sáng đèn, khi nghe tiếng bấm chuột, tiếng cười rộn ràng trong giờ thảo luận. Đó là âm thanh của sáng tạo, của đam mê và của tuổi trẻ. 

Nếu được chọn lại… 

Nếu được chọn lại, tôi vẫn sẽ chọn đứng lớp, nơi tôi được sống giữa những giấc mơ, được chứng kiến từng tia sáng nhỏ bé bùng lên thành ngọn lửa lớn. Làm giảng viên trong lĩnh vực sáng tạo là hành trình không chỉ dạy để biết, mà là dạy để truyền cảm hứng sống và làm việc bằng cả trái tim. 

 
Tôi tự hào khi được góp một phần nhỏ vào hành trình ấy - hành trình gieo hạt sáng tạo, nuôi dưỡng khát vọng và thắp sáng bản lĩnh cho thế hệ trẻ - những người sẽ tiếp tục mang thiết kế Việt Nam vươn xa, tự tin khẳng định: 
“Người Việt Nam - sáng tạo không giới hạn.” 

Nguyễn Thị Nga